Onze klassieke woningmarkt heeft het lastig

29 februari 2024
Dorps- en buurtcoöperaties

Onze klassieke woningmarkt heeft het lastig. Een woning kopen wordt voor een groeiende groep onbereikbaar. En de krapte op de private huurmarkt duwt ook de huurprijzen omhoog. Is coöperatief wonen een volwaardig alternatief? 

Wooncoöperaties vullen in onder meer Oostenrijk, Zwitserland, Denemarken en Duitsland een belangrijk deel van de woonbehoeften in. In ons land zijn er enkele veelbelovende initiatieven, maar de grote doorbraak blijft vooralsnog uit. Zou dat kunnen liggen aan onze befaamde baksteen in de maag? Als de Belg kan kiezen tussen aandelen of vastgoed dan wordt het toch vaak vastgoed. De reputatie van veilige haven geeft vastgoed een streepje voor, terwijl aandelen vaak met risico worden geassocieerd.

En wat koopt een woningcoöperant? Aandelen!

Het zijn evenwel bijzondere aandelen”, benadrukt Lieve Jacobs, adviseur coöperatief ondernemen bij Cera. Er is immers een woonrecht aan verbonden. Maandelijks betaalt de coöperant ook een woonvergoeding, vergelijkbaar met huur. Coöperatief wonen wordt daarom weleens omschreven als een formule die het midden houdt tussen kopen en huren. Het combineert woonzekerheid met flexibiliteit.

Die afwijkende insteek maakt een groot verschil: het laat immers toe om te wonen tegen de feitelijke kostprijs. “Als de coöperatie wel een rendement of dividend zou beogen, moet ze de huur van de bewoners-coöperanten optrekken”, legt Jacobs uit. “Maar waarom zou ze dat willen doen?”

In de praktijk blijkt het verschil tussen de woonvergoeding die coöperanten betalen en de huur die huurders betalen niet zo groot. Maar dat komt omdat er in een wooncoöperatie andere keuzes worden gemaakt. Op de langere termijn is het echter een voordeligere keuze, want de onderhouds- en verbruikskosten zullen lager liggen.” Ze verwijst naar Zürich, het epicentrum van het coöperatief wonen, waar bewoners-coöperanten 20 tot 30% goedkoper af zouden zijn dan wie op de private markt huurt

Wooncoöperaties beloven goedkoper, duurzamer en kwalitatiever wonen en er is de toenemende belangstelling van particulieren en professionele spelers. Waarom blijven we dan toch massaal kopen en huren? Grond – en meer bepaald grondspeculatie – blijkt in België een lastige hindernis voor woningcoöperaties, stelt Lieve Jacobs. Om hun financiering rond te krijgen zullen de coöperanten moeten aankloppen bij externe investeerders. En ja, die verwachten meestal toch een rendement, met als gevolg dat de maandelijkse woonvergoeding hoger zal liggen.” Een ander grondbeleid in ons land zou het coöperatief model wind in de zeilen kunnen geven, betoogt Lieve Jacobs

Een ander knelpunt is dat onze financiële instellingen niet vertrouwd zijn met het coöperatief model. “Als bankiers met hun klassieke financiële ratio’s en analyses naar de cijfers van een coöperatieve vennootschap kijken, dan zijn ze meestal weigerachtig om een krediet toe te kennen”, vervolgt Jacobs. “In Oostenrijk is het net omgekeerd. Daar financieren de banken heel graag coöperaties, omdat ze weten dat het zeer stabiele ondernemingen zijn die gerund worden voor de lange termijn.”

Bron: trendstop.knack.be